Οι ήρωες της Πορταριάς στο Ορμάν Μαγούλα
Ήταν μια ζεστή μέρα, όπως συνήθως συμβαίνει στα τέλη του Μάη. Όπως έχει ορισθεί από τον Θεό των ανθρώπων και των εποχών, θα λέγαμε. Την επομένη θα ήταν καλοκαίρι.
Ο θεσσαλικός κάμπος, ήρεμος και πονεμένος, έκρυβε το αίμα πολλών αδικοχαμένων στις κόκκινες παπαρούνες και με το ίδιο λουλούδι δοξολογούσε τον Ύψιστο για όσα άντεχαν οι άνθρωποί του.
Ήταν 31 Μαΐου 1944, στον σιδηροδρομικό σταθμό του Ορμάν Μαγούλα. Πρωινό, με πολύ φως, γύρω στις εννιά η ώρα, Κάποιοι μαύροι -άνθρωποι του σκότους- εργάζονταν την αδικία και τον θάνατο κοντράροντας το φως. Ωστόσο το φως δεν έσβησε για να μην χαθεί η ελπίδα….
Οι συνεργάτες των κατακτητών άρχισαν να φτιάχνουν θηλιές από μαύρο καλώδιο και τις τοποθετούσαν σε όποιο σημείο θεωρούσαν κατάλληλο, παντού γύρω από το σταθμό , στις μουριές, στις ακακίες, στο τηλεγραφόξυλο, στα εννιά κάγκελα του παραθύρου της αποθήκης του σταθμού.
Ο σιδηροδρομικός υπάλληλος, κλεισμένος μέσα στον σταθμό, παρακολουθεί τρομαγμένος τα γερμανικά φορτηγά που έφταναν, το ένα μετά το άλλο. Ύστερα είδε τους Γερμανούς να κατεβάζουν με την βία, σπρώχνοντας με τις κάνες των όπλων, δεμένους ανά δύο τους κρατούμενους. Άρχισαν να τους κρεμούν, κακοποιημένους και γυμνούς από τη μέση και πάνω. Ήταν 39 άνδρες και μία γυναίκα, η οποία μάλιστα ήταν έγκυος !
Το κομβόι του προαναγγελθέντος θανάτου είχε ξεκινήσει από το κολαστήριο της Κίτρινης Αποθήκης στον Βόλο, όπου οι πατριώτες ήταν κρατούμενοι των Γερμανών ναζί. Είχαν συλληφθεί σε αντίποινα για τους 4 Γερμανούς που σκοτώθηκαν όταν η θεσσαλική ταξιαρχία ιππικού με τον ανθυπίλαρχο Κοντούλη σταμάτησε το τρένο στο οποίο επέβαιναν Γερμανοί και, αφού κατέβασαν τους Έλληνες επιβάτες, επιτέθηκαν στους κατακτητές. Με βάση την τακτική που εφάρμοζαν οι Ναζί, σε κάθε νεκρό Γερμανό στρατιώτη αντιστοιχούσαν 10 Έλληνες. Κάποιοι απ’ αυτούς ήταν από την περιοχή Λαρίσης ενώ οι 26 κατάγονταν από τον Βόλο αλλά και από τα χωριά του Πηλίου Λεχώνια, Πορταριά, Άγιο Βλάση, Άλλη Μεριά, Άνω Βόλο.
Από την Πορταριά ήταν έξι νοματαίοι: Ο γιατρός Χαράλαμπος Πορλίγγης και οι Αποστόλης Βλάχος, Βασίλειος Ευαγγέλου, Νικόλαος Καλοβρέχτης, Αθανάσιος Αλεξίου και Γεώργιος Αθανασίου.
Την επόμενη μέρα οι κάτοικοι των γύρω χωριών κατέβασαν τα άψυχα σώματα και τα έθαψαν σε ομαδικό τάφο. Ένας μεγάλος οικογενειακός τάφος (γιατί οι ήρωες πάντα ανήκουν στην ίδια οικογένεια). Είναι το μνημείο στο σταθμό του Ορμάν Μαγούλα (σημερινός Δασόλοφος), όπου κάθε χρόνο, μεταξύ των άλλων, οι Αρχές και κάτοικοι της Πορταριάς τιμούν την θυσία των 40 πατριωτών.
Κάθε φορά, στις 31 του Μάη, η Άνοιξη κοντοστέκεται -με συστολή και θαυμασμό- πριν προχωρήσει πάνω στην μεγάλη αιμάτινη γραμμή αυτών των αθώων, για να παραδώσει τον χρόνο στο καλοκαίρι που αρχίζει την επόμενη μέρα. Και μετά, στο φως του καλοκαιριού, λάμπουν οι μορφές των ανθρώπων που στα 1944 δεν είχαν προλάβει το καλοκαίρι….
Η περίπτωση του μάρτυρα γιατρού της Πορταριάς Χαρ. Πορλίγγη
Από το ομώνυμο άρθρο του πρώην δημάρχου Πορταριάς κ. Βασίλη Κοντορίζου, επιλέγουμε κάποια αποσπάσματα που αναδεικνύουν την προσωπικότητα του ήρωα γιατρού.
«Ο γιατρός Πορλίγγης γεννήθηκε στην Πορταριά το έτος 1885. Είχε τρία παιδιά. Εμείς γνωρίσαμε τα δύο. Τον Γιάννη, γεωπόνο, καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και την Αφροδίτη, «Αφρούλα» για μας. Η μεγάλη κόρη του γιατρού η Χαρίκλεια, σκοτώθηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η αείμνηστη Αφροδίτη Πορλίγγη βοηθούσε και φρόντιζε αρκετούς συγχωριανούς μας, έκανε δωρεές στα ιδρύματα του Βόλου καθώς και προσφορές για έργα στο χωριό και στις Εκκλησίες. Η Αφροδίτη συμπεριλαμβάνεται στον μακρύ κατάλογο των δωρητών του Δήμου Πορταριάς. Ο γιατρός Χ. Πορλίγγης είναι περισσότερο γνωστός στο Ροδολίβος Σερρών, παρά στη Μαγνησία. Κι αυτό διότι στην περιοχή μας έζησε λίγα χρόνια, προσφέροντας τις υπηρεσίες του ως γιατρός στη γενέτειρα του την Πορταριά.
Μετά τις πανεπιστημιακές του σπουδές, υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό ως έφεδρος Ανθυπίατρος. Αιχμαλωτίστηκε από τους Βούλγαρους στον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο και υπέστη τρομερά βασανιστήρια. Το τέλος του πολέμου τον βρήκε στο Ροδολίβος. Οι κάτοικοι τον παρακάλεσαν να παραμείνει στο χωριό επειδή δεν υπήρχε άλλος γιατρός. Αυτός δέχτηκε και για την καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων, ίδρυσε ιατρείο, σημερινού τύπου Κέντρου Υγείας.
Εκείνο, όμως, για το οποίο ακόμη και σήμερα οι κάτοικοι του Ροδολίβους, ευγνωμονούν τον γιατρό Χ. Πορλίγγη, είναι η ίδρυση του Αγροτικού Συνεταιρισμού Καπνοπαραγωγών, το έτος 1919. Ο γιατρός ήταν ο πρώτος Πρόεδρος του Συνεταιρισμού. Το 1929 εκλέγεται πρώτος Κοινοτικός Σύμβουλος-μετά τον Πρόεδρο-στο ενδεκαμελές Κοινοτικό Συμβούλιο Ροδολίβους.
Ο Χ. Πορλίγγης διέμεινε στο Ροδολίβος μέχρι το έτος 1939. Προβλέποντας την είσοδο στην Ελλάδα των Γερμανών, φοβούμενος την επέλαση των Βουλγάρων συμμάχων τους και αναλογιζόμενος την περιπέτεια της αιχμαλωσίας του απ’ αυτούς, μετοίκησε οικογενειακώς στη γενέτειρά του Πορταριά. Τα τέσσερα μαύρα χρόνια της Κατοχής πρόσφερε τις ιατρικές του υπηρεσίες στους κατοίκους του χωριού αφιλοκερδώς. Και όχι μόνον δεν έπαιρνε χρήματα από τους συγχωριανούς του, αλλά έδινε και σε απόρους λεφτά για ν’ αγοράσουν φάρμακα.
Δυστυχώς, η καλοσύνη και η αγάπη του για τους συνανθρώπους, όχι μόνο δεν εκτιμήθηκε, αλλά φθονήθηκε από ανάξιους ανθρώπους και ο ευεργέτης γιατρός οδηγήθηκε αθώος σε οικτρό τέλος.
…………………………………………………………………………………….
Για την ζωή και την δράση του γιατρού Χαρ. Πορλίγγη, γράφει με λεπτομέρειες στο οικείο βιβλίο του ο ανεψιός του Νίκος Καρέλος. Εγώ απλώς θέλω να τονίσω την κακία και την αχαριστία των ανθρώπων, καθώς και τις συνέπειες του εμφυλίου μίσους. Ο γιατρός εγκατέλειψε το Ροδολίβος για να γλυτώσει από τους Βουλγάρους. Δεν απέφυγε όμως, όχι τους Γερμανούς κατακτητές, αλλά τον προδότη γείτονά του. Οι Ναζί και οι ΕΑΣΑΔίτες την 5η Μαϊου 1944 δεν συνέλαβαν τυχαία, όποιον έβρισκαν μπροστά τους στο χωριό. Είχαν κατάλογο που τους είχε δώσει ο προδότης. Χαρακτηριστικό είναι το στιγμιότυπο της σύλληψης του γιατρού Πορλίγγη, όπως το περιγράφει ο Νίκος Καρέλος. «Οι Εασαδίτες συναντούν τον γιατρό Πορλίγγη καθ’ οδόν προς το σπίτι του από το κρησφύγετο του. – Πώς λέγεσαι εσύ; -Χαράλαμπος Πορλίγγης ιατρός - Έλα δω, εσένα θέλουμε».
Τι κακό μπορεί να έκανε ο άγιος αυτός άνθρωπος; Και ιδιαίτερα στον προδότη γείτονά του; Αντίθετα μόνον καλές πράξεις του αναγνωρίζουν όσοι από τους παλιούς τον γνώρισαν. Δεν επρόκειτο να έφευγε ο Γιατρός απ’ το χωριό, έστω και αν γνώριζε ότι θα τον συλλάβουν. Πού να άφηνε τους ασθενείς του, έλεγε.
Εμείς, ως τοπική κοινωνία τιμούμε τον Γιατρό και τους άλλους που κρέμασαν οι Έλληνες ΕΑΣΑΔίτες προδότες – ενώ οι Γερμανοί παρακολουθούσαν απαθείς το φρικαλέο έργο τους. Κάθε χρόνο στις 31 Μαΐου, μεγάλη αντιπροσωπία από κατοίκους της Πορταριάς, μεταβαίνει στο «Ορμάν Μαγούλα», τόπο του μαρτυρίου τους, όπου και ο ομαδικός τους τάφος για την τέλεση μνημοσύνου υπέρ αναπαύσεως της ψυχής τους. Το όνομα του γιατρού Χαρ. Πορλίγγη και της μεγάλης κόρης του, είναι γραμμένο στο Ηρώο Πεσόντων του χωριού. Πέραν τούτου υπάρχει και ξεχωριστή μαρμάρινη επιγραφή δίπλα από την είσοδο της Εκκλησίας Του Αγίου Νικολάου την οποία τοποθέτησε το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο παρουσία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, Μητροπολίτη τότε Δημητριάδος. Η επιγραφή γράφει:
Στη μνήμη του Ιατρού Χαραλάμπους Ιωάννου Πορλίγγη καλού Σαμαρείτου και Χριστιανού και όλων των Πορταρειτών που πρόσφεραν τη ζωή τους για τη λευτεριά μας 1940-1944.
Ευλαβικό αφιέρωμα από την Εκκλησία δια χειρός Μητροπολίτου Χριστοδούλου»
Ευχαριστούμε πολύ από καρδιάς την δημοσιογράφο Ελένη Συριβελη για την έρευνα και συγγραφή του ως άνω άρθρου.
Είναι σημαντικό να πλαισιώνεσαι από ανθρώπους πρόθυμους, δοτικούς, που με ανιδιοτελή προσφορά, συμβάλουν στη διάδοση και διατήρηση της ιστορίας του τόπου μας, της Πορταριας μας.
Σήμερα, στον χώρο του μνημείου, θα παραστεί ο πρώην Δήμαρχος Πορταριας, κύριος
Βασίλειος Κοντοριζος, για να αποδόσει φόρο τιμής στους πεσόντες.
Εκ μέρους του ΔΣ, εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων.
Ο Θεός να αναπαύσει τις ψυχές των εκτελεσθεντων.